Ochrona PCB z użyciem soldermasek – część 5
Nie da się ukryć, że przy tak dużej ilości przedstawionych do tej pory informacji, wybranie najodpowiedniejszej metody nanoszenia soldermaski w możliwie obiektywny sposób może być trudne. By ułatwić sobie taki wybór, najlepiej zestawić wszystkie istotne parametry i cechy w formie tabeli, a następnie poddać je ocenie według racjonalnych i jasnych zasad.
Jeśli interesuje Cię zwięzła informacja na postawione pytanie "która z metod jest najlepsza" dobrze trafiłeś i możesz zacząć czytać artykuł od tego miejsca. Jeśli natomiast chesz wiedzieć więcej, i znać powód takiego a nie innego wyboru zachęcam rozpoczęcia lektury od pierwszej części.
Ze względu na to, że przygotowana przeze mnie tabela porównawcza jest dość obszerna, na stronie pozwoliłem sobie opublikować jedynie jej skróconą wersję, natomiast pełne zestawienie ocen wraz z ich uzasadnieniem udostępniam w dokumencie PDF Porównanie metod nakładania soldermasek.
Tabelaryczne porównanie metod nakładania soldermaski
Metoda nanoszenia soldermaski | ||||||||||||
i | Nazwa cechy | Waga cechy wi | Farby do szkła | Ensolder – pady czyszczone mechanicznie | Ensolder – pady czyszczone acetonem | Soldermaski nakładane z folii | Farby UV nakładane pod folią | Farby UV nakładane pełnym sitodrukiem | Farby UV nakładane metodą kombinowaną | Soldermaski fotoobrazowe LPKF ProMask | Soldermaski fotoobrazowe PETERS ELPEMER | |
1 | Koszty początkowe | 3 | 10 | 10 | 10 | 9 | 10 | 1 | 8 | 9 | 8 | |
2 | Koszt wykonania | 10 | 8 | 9 | 9 | 4 | 8 | 9 | 10 | 1 | 10 | |
3 | Odporność podczas lutowania | 7 | 1 | 1 | 1 | 8 | 9 | 9 | 9 | 10 | 10 | |
4 | Właściwości mechaniczne | 10 | 2 | 2 | 2 | 8 | 9 | 9 | 9 | 10 | 10 | |
5 | Właściwości elektryczne | 10 | 1 | 1 | 1 | 8 | 6 | 8 | 8 | 9 | 10 | |
6 | Czas wykonania | 5 | 10 | 10 | 10 | 8 | 10 | 1 | 9 | 10 | 8 | |
7 | Powtarzalność procesu | 10 | 2 | 5 | 2 | 9 | 5 | 10 | 7 | 8 | 10 | |
8 | Wygląd powłoki | 10 | 2 | 6 | 1 | 9 | 6 | 10 | 8 | 8 | 10 | |
9 | Izolacja przed wilgocią | 10 | 4 | 5 | 4 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
10 | Odporność na szoki temperaturowe | 5 | 1 | 2 | 2 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
11 | Odporność na rozpuszczalniki | 6 | 1 | 1 | 1 | 9 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
12 | Odporność na ścieranie | 10 | 2 | 2 | 2 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
12 | Przyczepność powłoki do laminatu | 10 | 1 | 2 | 2 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
14 | Klasa palności | 3 | 1 | 1 | 1 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
ŚREDNIA ARYTMETYCZNA - Σxi / n | ||||||||||||
3,3 | 4,1 | 3,4 | 8,7 | 8,8 | 8,4 | 9,1 | 8,9 | 9,7 | ||||
ŚREDNIA WAŻONA - Σ(wixi) / Σwi | ||||||||||||
2,9 | 3,9 | 3,1 | 8,6 | 8,5 | 8,9 | 9,1 | 8,7 | 9,9 |
Dokonując wyboru najlepszej metody możemy posłużyć się średnią arytmetyczną z wszystkich ocen. Wybór taki będzie słuszny, o ile każda z branych pod uwagę cech metody jest dla nas równie ważna. W praktyce jednak, jedne parametry są dla nas ważniejsze od drugich, stąd osobną pozycją w przedstawionej tabeli jest średnia ważona. By wyznaczyć średnią ważoną potrzebne są dodatkowe wartości zwane wagami. Jak ich nazwa wskazuje, za ich pomocą możemy ustalić ważność branych pod uwagę cech.
Według mnie, wykonując soldermaskę w domowych warunkach i na niewielką skalę, bardzo ważnym wyznacznikiem jest cena, nie mniej ważne są jednak walory mechaniczne, oraz elektryczne gotowego układu, w końcu to głównie dla ich uzyskania stosujemy soldermaskę. Ponieważ "domowe" płytki drukowane zazwyczaj nie pracują w ekstremalnie trudnych warunkach środowiskowych, podczas dokonywania własnego doboru obniżyłem nieco wagę cech odporności na szoki temeraturowe, klasę palności, czy odporność na rozpuszczalniki. W produkcji domowej na małą skalę, to czy płytkę wykonamy w 1 godzinę czy 1,5 godziny ma mniejsze znaczenie niż walory estetyczne, dlatego też obniżyłem nieco wartość wagi dla czasu wykonania pojedyńczej płytki, a estetyce przypisałem wysoką wagę.
W przedstawionej tabeli wprowadziłem wartości wag według własnych oczekiwań. Chciałbyś sprawdzić jaka metoda wygra szranki, przy własnych wartościach wag? Nic prostszego, pobierz ten plik excela i wprowadź stosowne zmiany według własnego uznania.
Gdy przyjrzymy się punktacji wszystkich metod, czy to w obrębie określonych cech, czy też po wyciągnięciu średniej, łatwo wyłapiemy niekwestionowanego lidera - czyli Soldermaski fotoobazowe PETERS ELPEMER, które niemalże w każdym przypadku uzyskują najwyższą możliwą notę. Tak - jestem dystrybutorem tego produktu w detalicznych ilościach. Tak - uważam, że ze wszystkich mi znanych produktów dostępnch na rynku, ten jest najlepszy. Nie piszę tak jednak dla tego, że mam ten towar w ofercie, ale dlatego że mówi tak obiektywne porównanie. Nie bedę też przekonywał nikogo do stosowania tej czy innej z prezentowanych metod, w końcu ja sam nie ograniczam się do stosowania tylo tej jednej metody, a w przypadku małych płytek chętnie sięgam po soldermaskii DYNAMASK z folii, które do najtańszych nie należą. Myślę jednak, że każdy kto przestudiuje dostępne materiały i samodzielnie dokona stosownego ich porównania, bedzie tego samego zdania co ja.
Artykuły z tej serii
- CZĘŚĆ 1 - Cel stosowania soldermasek, Soldermaski wykonywane farbami do szkła
- CZĘŚĆ 2 - Soldermaski w formie folii
- CZĘŚĆ 3 - Soldermaski UV
- CZĘŚĆ 4 - Soldermaski fotobrazowe
- CZĘŚĆ 5 - Podsumowanie wszystkich metod nakładania soldermasek
Komentarze
Z tymi kosztami pełnego sitodruku to grubo Pan przesadza.
Odparowywanie i podsuszanie to również upierdliwy proces, a jeśli chcemy go przyspieszyć to wydatki na energie znacząco rosną.
Jak pisałem w samym artykule ocenę przeprowadziłem wg jawnych kryteriów, zgodnie z zasadami doboru z użyciem średniej ważonej, i przy przyjęciu kryteriów doboru (wag cechy) stosownych dla wykonywania pojedynczych sztuk płytek w domowych warunkach.
Dla metody pełnego sitodruku koszty początkowe są najwyższe, bo wymagają posiadania nie tylko dodatkowej chemii, ale również myjki ciśnieniowej i rynienek do nakładania emulsji.
Podobnie jest w przypadku czasu wykonania. Gdy wykonujemy pojedynczą płytkę dodatkowy narzut czasowy jest duży (przygotowanie sita z emulsją maskującą).
Mimo tego że, w tabeli porównawczej dla tej metody figurują dwie jedynki, sama metoda wypada bardzo dobrze i plasuje się na 3 miejscu i oferując rewelacyjne efekty końcowe.
Moja ocena nie neguje tu zasadności stosowania metody pełnego sitodruku i farb UV, wręcz przeciwnie. W przypadku wykonywania dużej ilości identycznych płytek w dłuższych seriach, koszty początkowe jak i narzut na wykonanie dedykowanego sita rozkłada się na wszystkie sztuki, a metoda wypada wtedy zdecydowanie korzystniej, zużycie materiału jest również zdecydowanie mniejsze (zwłaszcza przy nanoszeniu warstwy opisowej), dlatego też metoda jest stosowana powszechnie w przemyśle.
Co do Twojej wypowiedzi na temat „upierdliwości” procesu podsuszania a zwłaszcza znaczącego wzrostu kosztów energii elektrycznej, to nie mogę się już zgodzić. Wstępne odparowywanie wykonujemy na wolnym powietrzu a podsuszanie w piecu trwa raptem 20 minut i przy założeniu że, dysponujemy piecem o mocy 1500W, to w najmniej korzystnym przypadku możemy się spodziewać dodatkowego kosztu rzędu 25groszy. Czy to faktycznie tak dużo? Nie sadzę.